Dzieje Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego sięgają listopada 1948 roku, gdy staraniem działaczy Dolnośląskiego Towarzystwa Muzycznego powołana została we Wrocławiu Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna. Była to wówczas piąta wyższa uczelnia naszego miasta i zarazem siódma wyższa szkoła muzyczna w Polsce. Początkowo prowadziła wyłącznie Wydział Pedagogiczny. W roku 1949 powstał Wydział Wokalny, w 1950 – Wydział Instrumentalny oraz Wydział Teorii i Dyrygentury, poszerzony w roku 1951 o sekcję kompozycji.

Czterowydziałowa struktura utrzymała się zasadniczo w całej historii uczelni, podlegając zmianom jedynie w latach 1954-1955 i 1987-1990. Od roku 1972 rozszerzono profil kształcenia, powołując Zakład Muzykoterapii Ogólnej i Stosowanej (w latach 1983-1986 przekształcony w Instytut Muzykoterapii) – pierwszą placówkę badawczą w tej dziedzinie w Polsce.

W 1981 roku uczelnia zmieniła status z Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej na Akademię Muzyczną. Nadano jej wówczas imię wybitnego wirtuoza skrzypiec – Karola Lipińskiego. Nie mniej ważnym faktem w najnowszej historii Akademii stała się zmiana siedziby w 1993 roku na nowy gmach przy pl. Jana Pawła II (dawny pl. 1 Maja). Od momentu powstania uczelnia była bowiem usytuowana w neoklasycznym pałacyku przy ul. Powstańców Śląskich 204, na obrzeżach Parku Południowego. Z czasem jego powierzchnia okazała się zbyt mała dla rozwijającej się instytucji, dlatego też dla potrzeb Wydziału Wokalnego wybudowany został na terenie posesji parterowy pawilon, natomiast ówczesny Wydział Wychowania Muzycznego zajął pomieszczenia w budynku przy ul. Wietrznej, a później przy ul. Hubskiej. Przeprowadzka do nowego budynku przy pl. Jana Pawła II miała zatem wielkie znaczenie dla funkcjonowania Akademii, umożliwiając integrację rozproszonej do tego czasu społeczności uczelni.

Obchodzony w 1998 roku Jubileusz 50-lecia Akademii, uczczono przyznając jej absolwentowi – dyrygentowi Tadeuszowi Strugale – pierwszy w historii uczelni doktorat honoris causa. Rok później kolejnym honorowym doktorem Akademii został Kurt Masur – urodzony na Dolnym Śląsku dyrygent, wieloletni dyrektor Filharmonii Nowojorskiej. W roku 2000 doktoraty honorowe przyznano śpiewaczce Marii Fołtyn i Wojciechowi hr. Dzieduszyckiemu. W latach kolejnych zaszczytny tytuł nadano śpiewaczce Teresie Żylis-Gara, dyrygentowi Stanisławowi Skrowaczewskiemu, rosyjskiemu pianiście Wiktorowi Karpowiczowi Mierżanowowi, Maestro Gabrielowi Chmurze, Eugeniuszowi Sąsiadkowi, Markowi Pijarowskiemu, Mieczysławowi Tomaszewskiemu i Janowi „Ptaszynowi” Wróblewskiemu.

Dla doskonalenia warunków studiowania i pracy kluczowe znaczenie miały lata 2009-2013. W październiku 2009 roku uczelnia zakończyła nową inwestycję – oddano do użytku budynek D, który stał się nową siedzibą Katedry Muzyki Jazzowej, a w roku 2011 zakupiła nieruchomość zlokalizowaną przy ul. Podwale 13. Ważnym wydarzeniem Roku Jubileuszu 65-lecia Akademii (2013) było oddanie do użytku największej dotąd inwestycji uczelni – budynku E, mieszczącego m.in. nowoczesną salę koncertową, kompleks pracowni specjalistycznych oraz sal do pracy własnej studentów i doktorantów, studia nagrań. W ten sposób – w sercu Wrocławia – powstał nowoczesny kampus Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego, składający się z dwóch części, w tym części zabytkowej usytuowanej od strony placu Jana Pawła II (budynki A, B i C) oraz nowej części, wybudowanej od strony ul. Aleksandra Zelwerowicza (budynek D i E), połączonych w organiczną całość dzięki nieruchomości zakupionej w roku 2011 (budynek F).

1 października 2024 roku na Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu powołany został piąty wydział - Wydział Muzyki Jazzowej.

W minionych dekadach Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu przechodziła różnorodne przeobrażenia. Rozwijała się wraz ze swym miastem, ewoluując od niewielkiej, choć bogatej w wybitne osobowości jednowydziałowej placówki, do nowoczesnego, otwartego na świat centrum kształcenia młodych artystów muzyków, prowadzącego bogatą działalność artystyczną i naukową o zasięgu międzynarodowym, stanowiącego ważne ogniwo życia artystycznego Wrocławia, Dolnego Śląska i naszego kraju.

Galeria