Mieczysław Tomaszewski (2016)

 


Mieczysław Tomaszewski (2016)

Wybitny muzykolog i teoretyk muzyki. Uważany za twórcę Krakowskiej Szkoły Teoretycznej. Urodził się 17 listopada 1921 r. w Poznaniu, zmarł 14 stycznia 2019 r. w Krakowie. Wykształcenie zdobywał w Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu, Gimnazjum im. I. J. Paderewskiego, Prywatnej Szkole Muzycznej im. M. Karłowicza oraz w Liceum im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu. W latach 1946-48 studiował polonistykę na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, a w latach 1954-59 muzykologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Doktorat z muzykologii uzyskał w 1984 r. na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, tam też się habilitował w 1998 r.

Działalność Mieczysława Tomaszewskiego była wielostronna. Obejmowała edytorstwo muzyczne, badania naukowe, publicystykę oraz pedagogikę. W 1946 r. został sekretarzem powstałego w 1945 r. Klubu Literacko-Artystycznego przy Związku Literatów Polskich w Bydgoszczy. Następnie był sekretarzem redakcji miesięcznika „Arkona” (1956-49). W 1949 r. pod egidą Towarzystwa Muzycznego, powierzono mu dyrekcję naczelną Pomorskiej Orkiestry Symfonicznej. W 1952 r. opuścił Bydgoszcz i rozpoczął pracę w Polskim Wydawnictwie Muzycznym w Krakowie, gdzie przez 34 lata pełnił obowiązki redaktora naczelnego (1954-88) piastując jednocześnie funkcję zastępcy dyrektora (1954-65) i dyrektora (1965-88). Był inicjatorem największych przedsięwzięć edytorskich PWM m.in. Encyklopedii muzycznej PWM, serii "Muzyka Viva" i "Biblioteki Małych Partytur". Od 1959 roku związał się z PWSM (obecnie Akademią Muzyczną) w Krakowie, pełnił obowiązki dziekana wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki (1987-90), kierował Katedrą Edytorstwa Muzycznego (obecnie Katedra Teorii i Interpretacji Dzieła Muzycznego, 1967-96), prowadził Zespół Analizy i Interpretacji Muzyki (1967-86). Był animatorem wielu przedsięwzięć o fundamentalnym dla polskiej kultury znaczeniu, wśród których na szczególną uwagę zasługują Spotkania Muzyczne w Baranowie Sandomierskim oraz liczne seminaria naukowe. W latach 1960–1966 wykładał także teorię i estetykę muzyczną na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był członkiem mi. in. Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego oraz Prezydium Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego, członkiem kolegium redakcyjnego „Res Facta” oraz „Res Facta Nova”,  przewodniczącym Rady Naukowej Towarzystwa im. Fryderyka Chopina, Centralnej Komisji do spraw Stopni i Tytułów, Rady Naukowej Instytutu Sztuki PAN, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Ponadto był również członkiem Rady Programowej Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina oraz wiceprzewodniczącym Polskiej Akademii Chopinowskiej.

Profesor Tomaszewski miał także znaczne osiągnięcia na polu działalności organizacyjnej. Był kierownikiem wielu festiwali, sympozjów naukowych i seminariów, ogólnopolskich oraz międzynarodowych, takich jak np.: festiwale i sympozja w ramach Spotkań Muzycznych w Baranowie (1976-81), sesje: „Cykle pieśni romantycznej” (1984), „Forma i ekspresja w liryce wokalnej (1985), „Analiza i interpretacja dzieła muzycznego” (I – 1986 i II – 1987), „Od psalmu i hymnu do Songu i Liedu” (1989), Międzynarodowe sympozjum „Krzysztof Penderecki – twórczość i jej recepcja” (1993), Międzynarodowe Beethovenowskie Sympozja Naukowe (od 1997), Międzynarodowe sympozjum „Pieśń polska. Rekonesans” (2000).

Autorem licznych publikacji z obszaru teorii i historii muzyki XIX i XX wieku, w szczególności chopinologii, liryki romantycznej i muzyki polskiej opublikowanych w Polsce oraz we Francji, Austrii, Niemczech, Anglii, Rosji, na Słowacji i na Litwie. Do kanonu literatury muzykologicznej weszły takie prace, jak: Od wyznania do wołania. Studia nad pieśnią romantyczną (1997), Nad pieśniami Karola Szymanowskiego (1998), Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans (1998), Interpretacja integralna dzieła muzycznego. Rekonesans (2000), Muzyka w dialogu ze słowem (2003), O muzyce polskiej w perspektywie intertekstualnej (2000), Penderecki. Bunt i wyzwolenie, t. 1 (2008), t. 2 (2009), Chopin. Fenomen i paradoks (2009). Profesor Tomaszewski uprawiał muzykologię i teorię muzyki zorientowaną humanistycznie. W Jego pracy naukowej można wyróżnić kilka nurtów. Są to: chopinologia; teoria i historia pieśni oraz problematyka związków słowno-muzycznych; teoria i historia współczesnej muzyki polskiej; teoria muzyki i estetyka oraz ontologia dzieła muzycznego i teoria interpretacji. Imponująca była działalność pedagogiczna Profesora, wypromował wielu wybitnych teoretyków muzyki.

Za swoją działalność naukową i edytorską uhonorowany został wieloma nagrodami m. in: Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1975), Nagrodą im. Alfreda Jurzykowskiego (New York 1979), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1991), Nagrodą wydawców im. Jana Długosza za książkę Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans (1999), Nagrodą Międzynarodowej Fundacji im. F. Chopina (2000), Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (2005), Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2006), Odznaką Ministra Kultury Zasłużony dla Ochrony Dziedzictwa Fryderyka Chopina (2011). Ponadto trzykrotnie otrzymał tytuł doktora honoris causa: Akademii Muzycznej w Krakowie (2001), Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy (2010) oraz Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach (2016). Kawaler Orderu Orła Białego (2017).

W uznaniu wybitnego dorobku artystycznego i pedagogicznego, honorując twórczy wkład i szczególne zasługi dla rozwoju kultury muzycznej i życia artystycznego oraz działalność na rzecz Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, Senat Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, nadał prof. dr hab. mult. Mieczysławowi Tomaszewskiemu tytuł Doktora Honoris Causa w 2016 r.

Certyfikat MusiQuE