Artykuł: Akademicki rollercoaster. Jak utrzymać równowagę psychiczną i fizyczną podczas studiów?
Studencka harmonia, czyli jak utrzymać kondycję ciała i umysłu?
Okres studiów to czas intensywnych przemian, obejmujących zarówno rozwój intelektualny, jak i osobisty. W natłoku zajęć akademickich i licznych aktywności łatwo zaniedbać własne potrzeby. Zdrowe życie studenta oznacza jednak znacznie więcej niż tylko ruch i odpowiednie odżywianie. To całościowe spojrzenie, które obejmuje zarządzanie czasem, umiejętność redukcji stresu, efektywne planowanie wypoczynku oraz pielęgnowanie zainteresowań i więzi społecznych. Warto uświadomić sobie, że właśnie na studiach można wypracować nawyki zapobiegające wypaleniu zawodowemu. Jak zatem osiągnąć balans pozwalający na pełne korzystanie z możliwości akademickich bez zaniedbywania własnych potrzeb?
Aktywność fizyczna – pierwszy krok do zdrowia
Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), osoby dorosłe powinny tygodniowo wykonywać co najmniej 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej. Powszechnie wiadomo, jak istotny jest ruch dla utrzymania dobrego zdrowia, a mimo to wielu studentów pomija uprawianie sportu z powodu braku wolnego czasu. Studencki harmonogram obejmuje między innymi wykłady, ćwiczenia, pisanie pracy dyplomowej, spotkania kół naukowych oraz pracę dorywczą. Dojazdy na uczelnię również zajmują znaczną część czasu, a oprócz obowiązków akademickich, studenci muszą przecież znaleźć czas na spotkania ze znajomymi.
Wprowadzenie ćwiczeń do tak napiętego planu dnia może na początku wydawać się sporym wyzwaniem. Należy jednak podjąć trud przeorganizowania swojego kalendarza, ponieważ regularna aktywność fizyczna niesie ze sobą liczne korzyści – wzmacnia odporność, wpływa na poprawę funkcji poznawczych i sprzyja utrzymaniu odpowiedniej masy ciała. Pozwala również regulować napięcia w układzie nerwowym i przeciwdziałać nadmiernemu stresowi, który często towarzyszy studentom.
Zbilansowane odżywianie – wsparcie dla organizm
Odpowiednie żywienie odgrywa istotną rolę w utrzymaniu wysokiej efektywności umysłowej i fizycznej. Studenci często sięgają po szybkie posiłki – fast foody, słodkie wypieki lub napoje energetyczne – które zapewniają chwilowy zastrzyk energii, lecz na dłuższą metę mogą szkodzić organizmowi. Dieta bogata w świeże składniki wspomaga koncentrację, poprawia pamięć i korzystnie wpływa na funkcjonowanie całego organizmu, w tym układu odpornościowego i metabolizm.
Dla studentów szczególnie ważne jest regularne spożywanie pełnowartościowych posiłków, które przyczyniają się do utrzymania stałego poziomu glukozy we krwi, wpływając bezpośrednio na efektywność nauki i zdolność do długotrwałego wysiłku umysłowego podczas wykładów i sesji. Dieta powinna opierać się na świeżych warzywach, owocach, pełnoziarnistych produktach zbożowych, chudym mięsie i rybach, stanowiących źródło niezbędnych składników odżywczych. Co więcej, odpowiednie nawodnienie organizmu jest istotne w profilaktyce bólów głowy i uczucia zmęczenia, które mogą negatywnie wpływać na koncentrację, a także wspomaga prawidłowy metabolizm.
Jak zadbać o energię i pracę mózgu?
Obawy związane z kosztami i czasem przygotowania zdrowych posiłków nie muszą ograniczać studenckich wyborów żywieniowych. Wystarczy wybierać sezonowe produkty, które cieszą się lepszą dostępnością i atrakcyjną ceną. Gotowanie większych porcji na kilka dni pozwala unikać nagłych, nieprzemyślanych zakupów i sięgania po niezdrowe przekąski. Szybkie śniadania, takie jak kanapki z pełnoziarnistego pieczywa z dodatkiem wędliny lub twarogu, stanowią doskonałą opcję na lekką przekąskę między zajęciami.
Dodatkowym urozmaiceniem diety może być włączenie kiszonek, które obfitują w probiotyki, witaminy z grupy B i kwasy organiczne. Produkty te wpływają korzystnie na funkcjonowanie układu pokarmowego i odpornościowego, a także pomagają utrzymać stały poziom energii w trakcie intensywnego dnia. Coraz większą popularność wśród studentów zdobywa również imbir – napar o naturalnych właściwościach rozgrzewających i stymulujących. Obecność gingeroli i innych związków bioaktywnych w imbirze wspiera koncentrację, łagodzi objawy stresu i wspiera organizm podczas długotrwałej nauki.
Wyzwania emocjonalne w okresie studiów
Studia niosą ze sobą nie tylko wyzwania akademickie, ale także emocjonalne. Egzaminy, sesje czy obrona pracy dyplomowej generują silne emocje, które mogą wpłynąć na poczucie własnej wartości. Dodatkowa presja wynikająca z porównań z rówieśnikami często obniża pewność siebie. Zachowanie równowagi pomiędzy realizacją ambicji a potrzebą odpoczynku staje się istotnym aspektem życia dla wielu młodych osób. W tym celu edukacja w zakresie samoświadomości, rozwijanie umiejętności radzenia sobie z trudnościami oraz wypracowanie metod na opanowanie stresu mają fundamentalne znaczenie.
W zachowaniu spokoju umysłu pomaga również właściwa organizacja czasu. Planowanie dnia lub tygodnia ułatwia ustalanie priorytetów i pozwala na oddzielenie czasu na naukę, aktywność fizyczną i odpoczynek, zapobiegając nagromadzeniu się zaległości. Podtrzymywanie relacji społecznych oraz rozwijanie zainteresowań poza uczelnią to kolejne niezwykle istotne aspekty dbania o siebie. Każdy człowiek ma różne potrzeby i temperament, dlatego warto eksperymentować z różnymi formami relaksu psychicznego i znaleźć te, które przynoszą najlepsze rezultaty.
Jak radzić sobie z przytłaczającą ilością zadań?
Poczucie przytłoczenia z powodu natłoku obowiązków jest doświadczeniem wielu studentów, jednak istotne jest zachowanie dystansu. Zamiast skupiać się na rosnącej liczbie zadań, można stopniowo usuwać z listy te, które zostały zrealizowane. Krótkie przerwy regeneracyjne sprzyjają utrzymaniu motywacji – w czasie wolnym zaleca się oderwanie od komputera, aby dać oczom i mózgowi szansę na odpoczynek. Proste techniki relaksacyjne, takie jak ćwiczenia oddechowe lub krótkie sesje rozciągające, pozwalają na ograniczenie napięcia nagromadzonego w ciele.
W sytuacji, gdy natłok obowiązków zaczyna przerastać, dobrym rozwiązaniem jest zwrócenie się do wykładowcy lub opiekuna roku po wskazówki dotyczące ustalania priorytetów. Często okazuje się, że koledzy z roku również mają opracowane strategie zarządzania czasem i chętnie dzielą się pomysłami, które umożliwiły im zdanie semestru. W razie potrzeby warto otworzyć się na skorzystanie z pomocy otoczenia – uczelnie udostępniają poradnie psychologiczne i biura doradztwa, oferując studentom profesjonalną pomoc w trudnych chwilach. Wczesne reagowanie na destrukcyjny stres chroni przed wypaleniem akademickim, umożliwiając studentom skuteczne radzenie sobie z wyzwaniami studiów, utrzymanie motywacji do nauki i zachowanie ogólnego poczucia satysfakcji z życia akademickiego.
Aktywność fizyczna w studenckim rozkładzie dnia
Włączenie regularnych ćwiczeń do codziennego harmonogramu nie zawsze jest proste, ale możliwe – dzięki niewielkim zmianom w codzienności. Wiele osób sądzi, że wystarczy jeden intensywny trening od czasu do czasu, jednak brak systematyczności może zniweczyć korzyści wynikające z jednorazowego wysiłku. Dlatego też lepiej traktować ćwiczenia jako stały element każdego dnia, nawet w niewielkich dawkach. Stopniowe włączanie drobnych aktywności, takich jak korzystanie ze schodów zamiast windy lub pieszy powrót z uczelni, pozwala poprawiać sprawność fizyczną. Zastanów się, jaka forma ruchu najbardziej Ci odpowiada – zajęcia fitness, taniec, pływanie, czy może długie spacery? Gdy aktywność fizyczna staje się źródłem przyjemności, znacznie łatwiej jest wygospodarować na nią czas w ciągu tygodnia.
Jeśli preferujesz aktywność w grupie, warto zapoznać się z ofertą Akademickiego Związku Sportowego działającego przy Twojej uczelni. To stowarzyszenie prowadzi liczne sekcje sportowe, dzięki czemu każdy student może odnaleźć dyscyplinę odpowiadającą jego zainteresowaniom. Poza szansą na uczestnictwo w zawodach, przynależność do AZS-u wiąże się z dodatkowymi korzyściami, takimi jak punkty stypendialne lub możliwość zaliczenia zajęć wychowania fizycznego. Akademickie Związki Sportowe zazwyczaj wspierają studentów w łączeniu aktywności sportowej ze studiami, oferując treningi na terenie kampusu i w godzinach, które nie nakładają się z zajęciami.
Znaczenie snu i regeneracji dla zdrowia
Studencka rzeczywistość jest pełna pokus związanych z zarywaniem nocek, szczególnie w okresie sesji lub terminów oddawania ważnych projektów. Media społecznościowe i gry komputerowe dodatkowo utrudniają regenerację, kusząc do pozostawania przed ekranem do późna. Należy jednak pamiętać, że długotrwałe niedobory snu obciążają układ nerwowy i osłabiają odporność, prowadząc do pogorszenia koncentracji, braku energii lub zwiększonej podatności na choroby. Zbyt krótki i przerywany sen ma również niekorzystny wpływ na ogólną kondycję psychiczną, sprzyjając drażliwości i zaburzeniom nastroju.
Odpoczynek we właściwej formie nie tylko odświeża umysł, lecz także optymalizuje procesy pamięciowe. Konsolidacja wiedzy zachodzi właśnie podczas snu, a to ma ogromne znaczenie dla studentów w czasie intensywnej nauki. Ponadto, sen reguluje gospodarkę hormonalną – niewystarczająca ilość przespanych godzin może zaburzyć produkcję hormonów odpowiedzialnych za uczucie sytości i głodu, prowadząc w dłuższej perspektywie do nadmiernego apetytu. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby harmonogram dnia uwzględniał stałe pory zasypiania i budzenia się. Warto również zwrócić uwagę na to, co jemy przed snem – lekkie kolacje zawierające produkty takie jak nabiał i jajka, uzupełnione o magnez i węglowodany złożone, mogą wspierać zasypianie i poprawiać jakość snu.
Popraw jakość swojego snu
Sen często bywa niedoceniany, a przecież stanowi naturalny sposób na regenerację całego organizmu. Gdy ciało jest wypoczęte, łatwiej radzić sobie z wyzwaniami naukowymi i odnajdywać motywację do działania. Aby nocny odpoczynek działał regenerująco, warto wprowadzić rytuał wyciszenia przed pójściem spać – ograniczyć ekspozycję na intensywne światło i odkładać telefon oraz komputer na co najmniej pół godziny przed snem. Takie praktyki ułatwiają zasypianie i pozwalają na pełne odzyskanie energii na kolejny dzień. Dobrze również zadbać o odpowiednią temperaturę i cyrkulację powietrza w sypialni, aby stworzyć komfortowe warunki sprzyjające regeneracji.
Podsumowanie
Zdrowy styl życia studenta to dbałość zarówno o ciało, jak i umysł. Studia, pomimo swojej intensywności, dają możliwość wyrobienia wartościowych nawyków, które przynoszą korzyści w przyszłości. Dieta bogata w składniki odżywcze, regularna aktywność fizyczna, sprawne zarządzanie czasem i priorytetami, a także troska o zdrowie psychiczne pozwalają uniknąć sytuacji, w której nauka lub praca pochłaniają cały dostępny czas, uniemożliwiając niezbędny odpoczynek. Dbałość o wellbeing podczas studiów sprzyja wszechstronnemu rozwojowi studentów, wpływając pozytywnie na ich efektywność w przyszłej karierze.
Źródła:
- Światowa Organizacja Zdrowia WHO
- Akademicki Związek Sportowy
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
- https://inpostfresh.pl/
Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny