Nowe rozwiązania w edukacji: VR zmienia oblicze szkolnictwa wyższego

Wirtualna rzeczywistość (VR) stanowi jedno z najbardziej nowatorskich narzędzi wykorzystywanych na uczelniach wyższych. Każdego roku technologia ta umacnia swoją pozycję, oferując możliwość przeprowadzania zaawansowanych symulacji, wsparcia badań naukowych oraz indywidualizacji procesu dydaktycznego. VR nie tylko nadaje nauce atrakcyjność, ale przede wszystkim pomaga w zdobywaniu praktycznych umiejętności. Przyjrzyjmy się, jak te możliwości przekładają się na zmiany w nowoczesnym kształceniu.

Zalety wykorzystania VR w szkolnictwie wyższym

Studenci mają okazję brać udział w symulacjach odtwarzających rzeczywiste okoliczności, które niegdyś dostępne były jedynie w ograniczonym zakresie. Wirtualne środowiska umożliwiają eksperymentowanie bez narażania zdrowia, a technologie VR pozwalają na indywidualizację materiałów dydaktycznych według potrzeb użytkowników. Na przykład student medycyny doskonali procedury chirurgiczne, natomiast przyszły inżynier testuje projektowanie konstrukcji w wirtualnym laboratorium. Immersyjne doświadczenia angażują zmysły i emocje, co odróżnia je od tradycyjnych metod nauczania. 

Przykłady zastosowania VR w edukacji

Medycyna oraz nauki o zdrowiu

W dziedzinie medycyny VR otwiera nowe horyzonty w kształceniu praktycznych umiejętności, eliminując ryzyko dla pacjentów. Zaawansowana platforma Touch Surgery umożliwia wcielenie się w rolę chirurga i przeprowadzanie procedur takich jak operacje laparoskopowe czy kardiochirurgiczne, jednocześnie dostarczając szczegółowych informacji zwrotnych. 
Innym przykładem jest platforma Osso VR, która umożliwia ćwiczenie precyzyjnych manewrów chirurgicznych w wirtualnym środowisku. Dzięki Osso VR studenci mają szansę na wielokrotne powtarzanie skomplikowanych procedur, co wpływa na poprawę umiejętności manualnych i przygotowuje ich do pracy w warunkach rzeczywistych.
Dzięki VR studenci uczą się także reagować w sytuacjach nagłych, wymagających podejmowania szybkich decyzji pod presją czasu – na przykład podczas zatrzymania krążenia, obrażeń powstałych po wypadkach drogowych lub komplikacji porodowych. Dodatkowo, technologia VR wspiera rehabilitację pacjentów po udarze, trening komunikacji w kontaktach z pacjentami oraz analizę działania leków na organizm w realistycznych modelach.

Nauka języków obcych
VR pozwala na pełne zanurzenie w środowisku, w którym używa się języka docelowego.

• Mondly VR umożliwia prowadzenie dialogów w codziennych sytuacjach, na przykład podczas rezerwacji pokoju w hotelu, wizyty w restauracji czy zakupów, dzięki czemu uczniowie poznają nie tylko słownictwo, ale i kontekst kulturowy.
• Platforma AltspaceVR umożliwia odbywanie wirtualnych spotkań językowych, podczas których uczestnicy z różnych krajów porozumiewają się w języku obcym.
• Engage VR umożliwia organizowanie zajęć, podczas których studenci ćwiczą język w grupach lub indywidualnie z lektorem.

Ucząc się nowego języka z użyciem VR, studenci odgrywają sytuacje awaryjne – na przykład rozmowę z lekarzem w obcym kraju. Rozwijają także zasób specjalistycznego słownictwa, na przykład w dziedzinie prawa i medycyny.

Inżynieria i architektura

Wirtualna rzeczywistość ułatwia wizualizację i testowanie projektów architektonicznych oraz inżynieryjnych. Narzędzie IrisVR przenosi modele CAD, tworzone między innymi w programach AutoCAD czy Revit, do wirtualnej przestrzeni, dzięki czemu studenci mogą eksplorować swoje projekty, badać ergonomię i estetykę, a także wprowadzać modyfikacje w czasie rzeczywistym. 
Wirtualne symulacje umożliwiają przeprowadzenie testów obciążeń konstrukcji, badanie odporności budynków na trzęsienia ziemi oraz analizę przepływu powietrza w systemach wentylacyjnych. Aplikacje wspierają projektowanie przestrzeni miejskich, otwierając drogę do zmian estetyki oraz funkcji budynków w cyfrowym krajobrazie.

Projektowanie wnętrz

Prezentowanie projektów wnętrz oraz interaktywne dostosowywanie przestrzeni nabierają nowego charakteru dzięki wykorzystaniu VR. Warsztaty w VR Sketch umożliwiają przyszłym projektantom eksperymentowanie z układami wnętrz w realistycznym otoczeniu. 
Narzędzia, takie jak Enscape czy Twinmotion, pozwalają projektantom wizualizować zaprojektowane przestrzenie, w których uwzględnia się rozmieszczenie drzwi wewnętrznych, kolorystykę ścian, oświetlenie oraz tekstury materiałów. Klienci mają możliwość dokładnego wyobrażenia sobie efektu końcowego – w rezultacie proces akceptacji projektów staje się prostszy. Szczegółowe informacje dotyczące projektowania poszczególnych pomieszczeń znajdziesz również tutaj. 
Dodatkowo, VR umożliwia ocenę wpływu naturalnego i sztucznego światła na przestrzeń o różnych porach roku, a także współpracę z technologią BIM, która wspiera kompleksowe analizy przestrzeni i współpracę między członkami zespołu projektowego.

Nauki humanistyczne

Technologia VR zmienia sposób, w jaki studenci zgłębiają kulturę, historię i sztukę.

• Aplikacja TimeLooper umożliwia podróżowanie w czasie do okresów rewolucji francuskiej, średniowiecznej Europy czy starożytnego Rzymu. Uczestnicy obserwują codzienne życie mieszkańców i wydarzenia polityczne w realistycznym otoczeniu.
• Google Arts & Culture VR pozwala na wirtualne zwiedzanie muzeów i galerii rozsianych po całym świecie, umożliwiając dostęp do niedostępnych dotychczas dzieł sztuki.
• Aplikacje edukacyjne rekonstruują wydarzenia historyczne, takie jak lądowanie na plażach Normandii czy marsz Martina Luthera Kinga.
• Studenci mają szansę analizować literaturę poprzez eksplorację wirtualnych światów inspirowanych literackimi dziełami. 
• Uczestniczą też w warsztatach artystycznych, gdzie tworzą rzeźby lub malowidła w VR.

Astronomia i nauki przyrodnicze

Wirtualna rzeczywistość umożliwia eksplorację miejsc, do których trudno dotrzeć w realnym świecie. Program Universe Sandbox pozwala symulować ruch planet, eksplorować galaktyki, badać czarne dziury czy kolizje asteroid. Tilt Brush, choć pierwotnie stworzony z myślą o sztuce, znajduje zastosowanie w wizualizacji abstrakcyjnych zjawisk, takich jak fale elektromagnetyczne czy struktura atomów.
The Body VR umożliwia zanurzenie się we wnętrzu ludzkiego ciała oraz zgłębienie mechanizmów pracy układu krążenia, procesów komórkowych i funkcjonowania układu nerwowego. Studenci mogą także badać wpływ zmian klimatycznych na ekosystemy, eksplorować dno morskie oraz uczestniczyć w wirtualnych laboratoriach, w których przeprowadzają eksperymenty chemiczne i fizyczne.

Popularne platformy edukacyjne VR

Platforma ClassVR obejmuje wiele dziedzin nauki, umożliwiając nauczycielom dostosowanie treści do specyfiki zajęć – uczestnicy mogą zwiedzać piramidy w Egipcie lub analizować mechanizmy działania turbin wiatrowych. EON Reality wspomaga organizację interaktywnych wykładów, seminariów i warsztatów, oferując uczestnikom możliwość aktywnego manipulowania obiektami w wirtualnej przestrzeni. 
Google Expeditions pozwala na wirtualne eksploracje różnych zakątków świata, od amazońskich dżungli po wnętrza wulkanów, oferując niezwykle szczegółowe widoki, natomiast platforma zSpace umożliwia przeprowadzanie realistycznych symulacji w naukach przyrodniczych, umożliwiając analizę struktury DNA czy prowadzenie eksperymentów chemicznych. 

Inicjatywy wspierające rozwój VR na uczelniach

Na arenie międzynarodowej rozwija się program VR First, który wspiera tworzenie laboratoriów VR na uczelniach, dając studentom i badaczom dostęp do najnowszych technologii. W Polsce działa inicjatywa Laboratoria Przyszłości, która umożliwia instytucjom edukacyjnym zakup sprzętu VR oraz wdrożenie interaktywnych metod nauczania.

Trudności podczas wdrażania VR w szkolnictwie wyższym

Zakup gogli oraz adaptacja infrastruktury pociągają za sobą znaczne koszty finansowe. Zazwyczaj pracownicy akademiccy wymagają specjalistycznych szkoleń, aby sprawnie integrować VR z tradycyjnymi metodami nauczania. Uczestnicy napotykają także problemy techniczne – pojawiają się przypadki choroby symulatorowej oraz kłopoty wynikające z braku kompatybilności między platformami. 
Wdrożenie wirtualnej rzeczywistości na uczelniach nie jest proste, ale warto podjąć ten krok, ponieważ technologia ta przynosi wiele korzyści – zarówno dla wykładowców, jak i studentów. 

Podsumowanie

Wirtualna rzeczywistość otwiera nowe perspektywy rozwoju edukacji na uczelniach wyższych. Dzięki eksperymentowaniu w bezpiecznym środowisku i zgłębianiu zagadnień wcześniej niedostępnych, studenci mogą nabyć wiele praktycznych umiejętności. Choć wdrożenie nowoczesnej technologii wiąże się z pewnymi wyzwaniami, jej szybki rozwój sprawia, że rola VR w nowoczesnym szkolnictwie będzie systematycznie rosła.

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu. 
Autor: Nikola Dawidowska